دبریدمان زخم چیست؟

دبریدمان زخم برداشتن بافت مرده (نکروز یا اسلاف) یا آلوده برای کمک به روند درمان زخم است. همچنین برای برداشتن مواد خارجی از بافت انجام میشود.

این روش برای زخم هایی که بهبود نمی یابند ضروری است. معمولاً این زخم ها در اولین مرحله بهبود متوقف می شوند. با برداشتن بافت مرده، زخم میتواند روند بهبود را دوباره شروع کند.

فواید دبریدمان زخم

دبریدمان زخم میتواند:

• به رشد بافت سالم کمک کند
• به حداقل رساندن جای زخم کمک کند
• عوارض عفونت ها را کاهش دهد

چه زمانی دبریدمان لازم است؟

برای همه زخم ها دبریدمان لازم نیست. به طور معمول، برای زخم های مزمنی استفاده می شود که به درستی بهبود نمی یابند. همچنین برای درمان زخم مزمن که آلوده هستند و بدتر می شوند استفاده می شود. در صورت بروز مشکلات ناشی از عفونت زخم، دبریدمان نیز لازم است. در برخی موارد، ممکن است زخم های جدید و شدید نیاز به دبریدمان داشته باشند.

انواع دبریدمان

بهترین نوع دبریدمان بستگی به موارد زیر دارد:

• بافت بستر زخم
• سن
• سطح سلامت کلی بیمار
• خطر ابتلا به عوارض

معمولاً زخم به ترکیبی از روشهای زیر احتیاج دارد.

• دبریدمان بیولوژیکی

در دبریدمان بیولوژیکی از لاروهای های استریل گونه Lucilia sericata ، مگس بطری سبز رایج استفاده می کنند. این فرآیند همچنین لارو درمانی، درمان دبریدمان با ماگوت و جراحی زیستی نیز نامیده می شود.

طبق گزارشات کلینیک زخم فرسام کرم ها با خوردن بافت قدیمی به ترمیم زخم کمک می کنند. آنها همچنین با ترشح مواد ضد باکتری و خوردن باکتری های مضر، عفونت را کنترل می کنند.

کرم ها را روی زخم یا کیسه ای مش مانند می اندازند که با پانسمان در جای خود نگه داشته می شود. آنها 24 تا 72 ساعت مانده و هفته ای دو بار تعویض می شوند.

دبریدمان بیولوژیکی برای زخمهایی که بزرگ هستند یا توسط سویه های مقاوم در برابر آنتی بیوتیک مانند MRSA آلوده هستند، بهترین روش است. اگر به دلیل شرایط پزشکی نتوانید جراحی کنید، از این روش نیز استفاده میشود.

• دبریدیمان آنزیماتیک

در دبریدمان آنزیمی یا دبریدمان شیمیایی، از یک پماد یا ژل با آنزیم هایی استفاده می کنند که بافت ناسالم را نرم می کند. آنزیم ها ممکن است از یک حیوان، گیاه یا باکتری ناشی شوند.

دارو در هنگام تعویض پانسمان استفاده می شود. وقتی پانسمان برداشته می شود، بافت مرده را می توان برداشت.

اگر مشکلات خونریزی یا خطر بالایی برای عوارض جراحی وجود داشته باشد، دبریدیمان آنزیماتیک روش ایده آل است.

برای زخمهای بزرگ و به شدت آلوده توصیه نمیشود.

• دبریدمان اتولیتیک

در دبریدمان اتولیتیک از آنزیم ها و مایعات طبیعی بدن برای نرم کردن بافت نکروز استفاده می کند. این کار با یک پانسمان نگهدارنده رطوبت ( هیدروژل) انجام می شود که معمولاً یک بار در روز تعویض می شود.

با جمع شدن رطوبت، بافت نکروز متورم شده و از زخم جدا می شود.

دبریدمان اتولیتیک برای زخم های بدون عفونت و زخم های فشاری بهتر است.

اگر زخم عفونی دارید که تحت درمان است، می توانید از روشهای دیگر دبریدمان استفاده کنید.

• دبریدمان مکانیکی

دبریدمان مکانیکی متداول ترین نوع دبریدمان زخم است. با یک نیروی مکانیکی بافت ناسالم را از بین می برد.

انواع دبریدمان مکانیکی عبارتند از:

هیدرو تراپی در این روش از چرخش شدید آب برای شستشوی بافت های نکروز و اسلاف استفاده می شود. در دستگاههای پیشرفته جدید از گاز اوزون برای ضدعفونی ناحیه زخم و دستگاه استفاده میشود.

پانسمان مرطوب به خشک. گاز مرطوب روی زخم قرار می گیرد. بعد از خشک شدن و چسبیدن آن به زخم، برداشته می شود، که پانسمان بافت مرده را با خود بر می دارد این روش بدلیل ایجاد درد و صدمه به بافتهای سالم بستر زخم توصیه نمیشود.

پد های دبریدمان دبریسافت. یک پد پلی فیلامان نرم به آرامی روی زخم کشیده می شود. این باعث از بین رفتن بافت نکروز و اسلاف زخم میشود.

دبریدمان مکانیکی برای زخم های غیر عفونی و آلوده مناسب است.

• دبریدمان جراحی

دبریدمان جراحی با برداشتن بافت ناسالم با تیغ جراحی انجام می شود. در دبریدمان جراحی از تیغ جراحی، کورت یا قیچی استفاده می کنند. دبریدمان جراحی محدود که به بافت سالم اطراف گسترش نمی یابد. به عنوان یک عمل جراحی جزئی در بالین، می تواند توسط پزشک، پرستار ، متخصص پوست یا متخصص اطفال انجام شود.

در دبریدمان جراحی وسیع که نیاز به ابزارهای جراحی در اتاق عمل است. این کار توسط جراح انجام می شود و نیاز به بیهوشی دارد.

انتخاب نوع دبریدمان در هر زخم به تشخیص پزشک و پرستار درمانگر زخم میباشد که در کلینیک زخم فرسام پزشکان و پرستاران زخم متعدد و با تجربه بالا آماده کمک رسانی به شما عزیزان میباشند.

قبل از انجام دبریدمان

قبل از انجام دبریدمان زخم، آماده سازی به موارد زیر بستگی دارد:

• ویژگیهای زخم
• شرایط سلامتی عمومی بیمار
• نوع دبریدمان

آماده سازی برای دبریدمان

آماده سازی ممکن است شامل موارد زیر باشد:

• معاینه بدنی
• اندازه گیری زخم
• داروی ضد درد (دبریدمان مکانیکی)
• بی حسی موضعی یا بیهوشی عمومی (دبریدمان جراحی)

آیا دبریدمان دردناک است؟

دبریدمان بیولوژیکی، آنزیمی و اتولیتیک معمولاً درد کمی ایجاد می کند.

دبریدمان مکانیکی و جراحی می تواند دردناک باشد.

در دبریدمان مکانیکی، ممکن است داروی ضد درد لازم باشد.

مراقبت از زخم پس از دبریدمان

مهم است که از زخم پس از دبریدمان مراقبت کنید. این به بهبود آن کمک می کند و خطر عوارض را به حداقل می رساند.

کارهایی که می توان برای محافظت از زخم در طی روند بهبود انجام داد شامل:

تعویض طور مرتب پانسمان. تعویض پانسمان باید طبق دستورالعمل پزشک انجام شود.

پانسمان را خشک نگه دارید. از استخر، حمام، وان آبگرم خودداری کنید. از پزشک خود بپرسید چه زمانی می توانید دوش بگیرید.

زخم را تمیز نگه دارید. همیشه قبل و بعد از لمس پانسمان خود، دستان خود را بشویید.

به ناحیه زخم فشار وارد نکنید از بالشتک های مخصوص استفاده کنید تا از فشار روی زخم جلوگیری کنید. اگر زخم روی پا یا کف پا باشد، ممکن است به عصا نیاز باشد.

توجه به دستورالعمل های خاص پزشک یا پرستار درمانگر زخم در مورد نحوه مراقبت از زخم بسیار مهم است.

به طور کلی ، بهبودی زخم پس از دبریدمان 6 تا 12 هفته طول می کشد. بهبودی کامل به شدت، اندازه و محل زخم بستگی دارد. همچنین به روش دبریدمان بستگی دارد.

پزشک تعیین می کند چه زمانی بیمار می تواند به کار خود برگردد. اگر شغل بیمار از نظر جسمی طاقت فرسا است یا منطقه آسیب دیده را درگیر می کند، حتماً این موضوع را باید به پزشک خود اطلاع دهد.

مراقبت مناسب از زخم برای بهبودی مناسب ضروری است. بیمار هم چنین باید:

غذای سالم بخورد. بدن برای بهبودی به مواد مغذی کافی احتیاج دارد.

از استعمال سیگار خودداری کند. سیگار کشیدن دسترسی مواد مغذی و اکسیژن به زخم را دشوار می کند. این باعث کند شدن بهبود می شود. ترک سیگار ممکن است دشوار باشد، اما پزشک می تواند به بیمار کمک کند تا یک برنامه ترک سیگار مناسب داشته باشد.

بیمار باید در تاریخهای مشخص شده جهت ویزیت مراجعه نماید. پزشک باید زخم را بررسی کند و مطمئن شود که به درستی ترمیم شده است.

عوارض دبریدمان

مانند همه روش های پزشکی، دبریدمان هم خطر ایجاد عوارض را به همراه دارد.

این عوارض شامل:

• تحریک
• خون ریزی
• آسیب به بافت سالم
• واکنش آلرژیک
• درد
• عفونت باکتریایی

با وجود این عوارض جانبی احتمالی، مزایای آن اغلب بیشتر از خطرات آن است. بسیاری از زخم ها بدون دبریدمان نمی توانند بهبود یابند.

علائم عفونت شامل موارد زیر است:

• افزایش درد
• سرخی
• تورم
• خون ریزی بیش از حد
• تخلیه جدید
• بوی بد
• تب
• لرز
• حالت تهوع
• استفراغ

اگر زخم بهتر نمی شود، ممکن است به دبریدمان نیاز داشته باشید. این روش با از بین بردن بافت های مرده یا آلوده به بهبود زخم ها کمک می کند.

دبریدمان را می توان با کرم های زنده، پانسمان های ویژه یا پمادهای نرم کننده بافت انجام داد. بافت قدیمی را می توان با هیدروتراپی یا یک نیروی مکانیکی نیز از بین برد.

بهترین نوع دبریدمان به زخم درمانگر بستگی دارد. غالباً از چندین روش با هم استفاده میشود.

بهبودی 6 تا 12 هفته طول می کشد. مراقبت خوب از زخم به ترمیم صحیح زخم کمک می کند. در صورت بروز درد، تورم یا سایر علائم جدید در دوران نقاهت، بیمار باید با پزشک خود تماس بگیرد.